Μελομακάρονα χωρίς γλουτένη, χωρίς ζάχαρη.

Κείμενο, συνταγή, φωτογραφίες, food styling: Σοφία Πιτσικάλη (Sofia Sofeto).

Λένε πως το καλό πράγμα αργεί… Στην δική μου περίπτωση τελικά, μάλλον, κάπως έτσι είναι…

Το 2020 επεφύλασσε για την ανθρωπότητα ολόκληρη δυσάρεστες εκπλήξεις… Σ’εμένα έφερε την κοιλιοκάκη!

Ζωή χωρίς γλουτένη λοιπόν, αλλά όχι κατ’ ανάγκη άγευστη, μίζερη και ανθυγιεινή… 

Τα φετινά Χριστούγεννα βρήκαν την έμπνευση μου, εγκλωβισμένη σε κάποια αποθήκη μιας εταιρείας courier. Ένα πακέτο ξεχασμένο, καταπλακωμένο από άλλα μικρά και μεγάλα, που περίμεναν υπομονετικά να φτάσουν στα χέρια του παραλήπτη τους…

Κι ενώ είχα πλέον απογοητευθεί και αποφασίσει πως για μένα γλυκά των εορτών δεν θα υπάρξουν στο πιάτο μου, η λύση έφτασε την παραμονή των Χριστουγέννων! Επιτέλους έφτασαν οι πρώτες ύλες που είχα παραγγείλει!!!

Έπιασα δουλειά λοιπόν, προσπαθώντας να ολοκληρώσω τις δοκιμές μου, που είχα αφήσει αρκετό καιρό τώρα στην μέση…

Πρώτη μου σκέψη και επιθυμία, τα μελομακάρονα! Ήθελα να φτιάξω μια συνταγή που θα μου θυμίζει αυτή που χρόνια τώρα είχα αγαπήσει, όσο κι εσείς που την φτιάχνετε ακόμα!

Τα μελομακάρονα ολικής αλέσεως χωρίς ζάχαρη. Η πρόκληση του “και χωρίς γλουτένη” ήταν μεγάλη. Αλλά νομίζω πως τα κατάφερα μια χαρά!

Υλικά για περίπου 20 μελομακάρονα:

•120 γρ φρέσκο χυμό πορτοκαλιού
•1 κ.γ σόδα (χωρίς γλουτένη)
•1/2 κ.γ ξανθανικό κόμμι
•100 γρ στέβια κρυσταλλική
με εριθρυτόλη
(αναλογία με την ζάχαρη 1:1)
•200 γρ εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο
•1,5 σφηνάκι κονιάκ

•1κ.γ ξύσμα πορτοκαλιού

•2 κ.γ κανέλα Κεϋλάνης
•1/4 κ.γ γαρύφαλλο σκόνη
•160 γρ αλεύρι (πούδρα) αμυγδάλου (χωρίς γλουτένη)
•140 γρ αλεύρι Teff (δεν περιέχει γλουτένη)
•60 γρ μείγμα αλεύρων χωρίς γλουτένη κατάλληλο για ζαχαροπλαστική.

*Εναλλακτικά μπορείτε να αντικαταστήσετε το μείγμα αλεύρων ζαχαροπλαστικής με αλεύρι Teff.

•Για σιρόπι χρησιμοποίησα χαρουπόμελο χωρίς γλουτένη ή εναλλακτικά σιρόπι Yacon το οποίο έχει πολύ χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη.
Ένα κουτάλι του γλυκού (3-4 γρ) για το κάθε μελομακάρονο είναι αρκετό!

•Επίσης χρησιμοποίησα 50 γρ ψιλοκομμένα καρύδια ανακατεμένα με 1 κ.γ κανέλα Κεϋλάνης για το πασπάλισμα.

Διατροφική ανάλυση ανά 100 γρ για τα μελομακάρονα χωρίς το σιρόπι:

Ξεκινώντας την διαδικασία της συνταγής θα σας πω λίγα λόγια για τα υλικά που επέλεξα να χρησιμοποιήσω. Σκοπός μου ήταν να φτιάξω ένα γλυκό που θα θυμίζει κατά πολύ εκείνο που οι περισσότεροι έχουμε στο μυαλό μας για μελομακάρονο. Κι όταν λέω μελομακάρονο, δεν εννοώ φυσικά εκείνο με το ηλιέλαιο, την ζάχαρη και το επεξεργασμένο αλεύρι που μας πλασάρουν σαν “παραδοσιακό”…

Ήθελα να φτιάξω ένα γλύκισμα νόστιμο, θρεπτικό, που να πληρεί τις προϋποθέσεις των διατροφικών αναγκών μου. Να μην μου πάει δηλαδή το ζάχαρο στα ύψη, να μην χρειάζεται να κάνω πολλές μονάδες ινσουλίνης για να το φάω, να μην επηρεάσει αρνητικά και την κοιλιοκάκη μου.

Τα άλευρα χωρίς γλουτένη ή μάλλον τα μείγματα, δυστυχώς κρύβουν πολλές παγίδες… Αρκετή ζάχαρη, επεξεργασμένες πρώτες ύλες, πλούσιες σε υδατάνθρακες, αλλά και περίεργα πρόσθετα… Όμως σε μερικές περιπτώσεις που δεν μπορούμε να τα αποφύγουμε, καλό είναι να τα περιορίζουμε στο ελάχιστο που μπορούμε. Έτσι έκανα κι εγώ! Αντικατέστησα το μεγαλύτερο μέρος των αλεύρων με πούδρα αμυγδάλου (αλεύρι αμυγδάλου) και αλεύρι Teff*. Απαραίτητος “συνδετικός κρίκος” των υλικών μου, το ξανθανικό κόμμι, που έχει την ικανότητα να δένει τα υλικά μεταξύ τους, ιδιαίτερα όταν δεν περιέχουν γλουτένη.

Για γλύκα επέλεξα την γνωστή μας πλέον στέβια, η οποία δεν περιέχει σάκχαρα και για σιρόπι διάλεξα να προσθέσω λίγο σιρόπι Yacon** ή εναλλακτικά χαρουπόμελο.

* Το Τeff (πόα η αβησσυνιακή) είναι ένα αρχαίο σιτάρι με μεγάλη διατροφική αξία. Το teff είναι πλούσιο σε υδατάνθρακες, πρωτεΐνες, φυτικές ίνες, ανόργανα άλατα και βιταμίνες. Παρέχει αργή, αλλά μακρόχρονη ενέργεια, ενώ δεν ανεβάζει τον γλυκαιμικό δείκτη. Δεν περιέχει γλουτένη. Θα το βρείτε σε καταστήματα με βιολογικά προϊόντα.

**Το σιρόπι Yacon (Γιακόν) προέρχεται από το φυτό Yacon (smallanthus sonchifolius) που καλλιεργείται στις ψηλές πλαγιές των Άνδεων. Η γεύση του μοιάζει με καραμέλα και μελάσα. 

Αποτελείται σε μεγάλο βαθμό από σάκχαρα FOS (φρουκτοολιγοσακχαρίτες) με αποτέλεσμα να μην αποθηκεύεται από τον οργανισμό ως λίπος. Αυτό συμβαίνει γιατί τα σακχαρα FOS περνάνε μέσα στο σώμα χωρίς να χωνεύονται, δηλαδή απορροφώνται μόνο εν μέρει από τον οργανισμό. Το μεγαλύτερο ποσοστό τους χρησιμοποιείται σαν θρεπτικό υπόστρωμα για την ανάπτυξη της φυσιολογικής βακτηριακής χλωρίδας του εντέρου.

Έτσι το σιρόπι Yacon είναι ένα φυσικό προβιοτικό, εξαιρετικά ωφέλιμο για την πεπτική υγεία! Πολύ σημαντικό είναι ότι έχει απίστευτα χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη GI μεταξύ 0 – 5.

Το βρίσκουμε σε καταστήματα με βιολογικά προϊόντα αλλά και σε φαρμακεία.

Έχουμε μαζεμένα όλα τα υλικά λοιπόν και ξεκινάμε!

Αρχικά ρίχνουμε τον χυμό πορτοκαλιού μέσα σε ένα μεγάλο μπολ. Προσθέτουμε την σόδα για να την ενεργοποιήσουμε. Όταν αφρίσει το μείγμα είναι έτοιμο. Ρίχνουμε το ξανθακικό κόμμι και την στέβια. Χτυπάμε με το μίξερ χειρός για να διαλυθούν καλά. Τώρα προσθέτουμε το ελαιόλαδο, τα μπαχαρικά, το κονιάκ και το ξύσμα πορτοκαλιού. Ανακατεύουμε πολύ καλά μέχρι να ενωθούν. Τέλος ρίχνουμε τα άλευρα με την σειρά. Πρώτα το αλεύρι αμυγδάλου. Το ανακατεύουμε πολύ καλά. Έπειτα το μείγμα αλεύρων ζαχαροπλαστικής. Συνεχίζουμε το καλό ανακάτεμα. Τέλος ρίχνουμε σιγά σιγά το αλεύρι Teff. Σ’αυτό το στάδιο θα χρειαστεί να ζυμώσουμε με το χέρι μας. Η ζύμη θα είναι μαλακή και θα κολλάει στο χέρι. Αυτό όμως δεν μας ανησυχεί γιατί σύντομα θα γίνει εύπλαστη. Όταν πλύνουμε τα χέρια μας και καθαρίσουν απ’τα υπολείμματα της ζύμης, θα είμαστε έτοιμοι να ξεκινήσουμε να πλάθουμε τα μελομακάρονα στο σχήμα που θέλουμε. Με καθαρά και στεγνά χέρια είναι πολύ εύκολο.

Τοποθετούμε τα μελομακάρονα πάνω σε λαδόκολλα που έχουμε στρώσει σε λαμαρίνες του φούρνου. Έχουμε προετοιμάσει τον φούρνο στις αντιστάσεις στους 170° C.

Ψήνουμε για 25-30 λεπτά τα μελομακάρονα ανάλογα τον φούρνο αλλά και το μέγεθος που τους έχουμε δώσει.

Όταν τα βγάλουμε απ’τον φούρνο, έτσι όπως είναι καυτά, προσθέτουμε πάνω τους από ένα κουταλάκι του γλυκού σιρόπι Yacon ή χαρουπόμελο. Αυτό θα απορροφηθεί αμέσως στο εσωτερικό του μελομακάρονου. Πιστέψτε με, δεν χρειάζεται περισσότερο σιρόπι. Αν θέλουμε μπορούμε να προσθέσουμε από πάνω ψιλοκομμένο καρύδι ανακατεμένο με λίγη κανέλα.

Τα μελομακάρονα όταν κρυώσουν είναι έτοιμα να τα απολαύσουμε!

Όπως όλα τα γλυκά που δεν περιέχουν ζάχαρη, η οποία έχει συντηρητική δράση, δεν έχουν μεγάλη διάρκεια ζωής. Πέντε μέρες νομίζω πως είναι αρκετές για να τα καταναλώσουμε μαζί με τους δικούς μας ανθρώπους. Αν είστε οι μόνοι που θα τα τιμήσετε, θα πρότεινα να φτιάξετε την μισή δόση. Η διατήρηση στο ψυγείο, θα βοηθήσει στην καλύτερη συντήρηση τους επίσης. Αλλά πιστέψτε με, δεν θα σας μείνουν…

Μέχρι την επόμενη φορά που θα τα ξαναπούμε, θα ευχηθώ σε όλους σας χρόνια πολλά με υγεία και αγάπη. 

Σοφία.

Το βιβλίο του Sofeto μόλις κυκλοφόρησε!!

Δείτε περισσότερες πληροφορίες σχετικά και τον τρόπο για να το αποκτήσετε πατώντας εδώ.